การเกาหรือกระจายคอร์ด (arpeggio)
การเกากีตาร์หรือที่เรียกว่า picking เป็นอีกสไตล์ในการเล่นกีตาร์ที่มีสเน่ห์มาก แต่ก่อนที่คุณจะฝึกที่จุดนี้คุณควรจะต้องฝึกการตีคอร์ดให้ชำนาญ ทั้งการเปลี่ยนคอร์ดจังหวะการดีดที่สัมพันธ์กัน
ในขั้นแรกผมจะพูดถึงการวางนิ้วก่อนนะครับเพราะว่าสายกีตาร์มี 6 สายแต่เรามี 5 นิ้วดังนั้นเราจึงต้องรู้หน้าที่ของแต่ละนิ้วก่อนดังนี้คือ
- นิ้วโป้ง ซึ่งถนัดในการดีดสายลง จะควบคุมสายเบส (bases) ทั้งหมด คือสาย 4, 5 และ 6
- นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง จะถนัดในการเกี่ยวสายขึ้น ดังนั้นจะควบคุม 3 สายล่าง (soprano)โดยที่ นิ้วชี้จะคุมสายที่ 3 นิ้วกลางจะคุมสายที่ 2 และนิ้วนางคุมสายที่ 1ส่วนนิ้วก้อยจะไม่ใช้ในการเกากีตาร์แต่อาจจะใช้ยันกับตัวกีตาร์เพื่อให้มือมั่นคงเป็นต้น
แต่ทั้งนี้ไม่ใช่กฎตายตัวว่าคุณต้องใช้นิ้วโป้งดีดสายเบส หรือนิ้วชี้ดีดสาย 3 เสมอไปคุณอาจจะเปลี่ยนไปได้ตามความเหมาะสมของเพลง แต่หลัก ๆ ก็ควรจะฝึกแบบนี้ก่อน
การวางมือในท่าเตรียมพร้อมนั้นคือ
1. วางนิ้วโป้งบนสายเบสเส้นใดเส้นหนึ่ง (ส่วนมากคือเบสของคอร์ดแรกของเพลง)
2. วางนิ้วชี้ไว้ใต้สาย 3 เพื่อพร้อมจะเกี่ยวขึ้น
3. วางนิ้วชี้ไว้ใต้สาย 2 เพื่อพร้อมจะเกี่ยวขึ้น
4. วางนิ้วชี้ไว้ใต้สาย 1 เพื่อพร้อมจะเกี่ยวขึ้น
5. นิ้วก้อยอาจจะปล่อยไว้ลอย ๆ หรือแตะไว้กับตัวกีตาร์เพื่อให้การวางนิ้วมั่นคงขึ้น
ขั้นตอนการเกากีตาร์มักจะเริ่มด้วยสายเบสก่อน ดังรูปที่ 1 และ 2 เป็นการใช้นิ้วโป้งหรือ P (หรือ T) จึงตามด้วยสายอื่นตามมา (3 สายล่าง)ด้วย 3 นิ้วที่เหลือ คือนิ้วชี้ i (หรือ 1) , นิ้วกลาง m (หรือ 2), และนิ้วนาง a (หรือ 3) ดังนั้นขั้นแรกผมจะแนะนำให้คุณรู้จักเบสของแต่ละคอร์ดก่อน ซึ่ง โน๊ตเบสของคอร์ดปกติก็คือ root หรือโน๊ตที่เป็นชื่อคอร์ดนั่นเองเช่นคอร์ด C เบสก็คือ C ส่วนตำแหน่งคุณสามารถหาจากรูปแสดงโน๊ตบนฟิงเกอร์บอร์ดที่อยู่บนสายเบสคือสาย 4, 5 และ 6 โดยอาจจะสรุปได้ดังนี้
ถ้าเล่นคอร์ดที่ขึ้นด้วยเบส E, G ให้ดีดสายเบสเส้นที่ 6
ถ้าเล่นคอร์ดที่ขึ้นด้วยเบส A, B และ C ให้ดีดสายเบสเส้นที่ 5
ถ้าเล่นคอร์ดที่ขึ้นด้วยเบส D, F ให้ดีดสายเบสเส้นที่ 4 (คอร์ด F ถ้าใช้ทาบอาจเล่นเบสที่สาย 6)
อย่างไรก็ตามอาจจะเปลี่ยนแปลงได้ตามรูปคอร์ดที่คุณจับ ดังนั้นจะให้ดีที่สุดคุณจึงควรจะรู้ว่าเบสของคอร์ดนี้คืออะไรอยู่ที่ตำแหน่งไหนของนิ้วเมื่อจับคอร์ดดังกล่าวแล้วจะถูกต้องที่สุด
ต่อไปเราจะมาดูสัญลักษณ์ทาง picking กันก่อนคร่าว ๆ จาก part 2 คุณได้ทราบถึงสัญลักษณ์ของมือซ้ายแล้วผมจะทบทวนอีกทีคือ
- นิ้วโป้ง แทนด้วย T (P)
- นิ้วชี้ แทนด้วย 1 (i)
- นิ้วชี้ แทนด้วย 2 (m)
- นิ้วชี้ แทนด้วย 3 (a)
ซึ่งเป็นระบบ Right Hand Diagram และเหมาะสำหรับฝึกในเบื้องต้นโดยจะบอกเลยว่าใช้นิ้วไหนดีดสายไหน ลองมาดู pattern การเกาในแบบแรกดูก่อนนะครับ
รูปแบบการเกา(สายกีตาร์)แบบต่าง
ๆ |
วิธีการเล่น |
1. นิ้วโป้งดีดเบสของคอร์ด
2. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 3. นิ้วกลางเกี่ยวสาย 2 4. นิ้วนางเกี่ยวสาย 1 5. นิ้วกลางเกี่ยวสาย 2 6. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 7. เปลี่ยนคอร์ด |
|
1. นิ้วโป้งดีดเบสของคอร์ด
2. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 3. นิ้วกลางเกี่ยวสาย 2 4. นิ้วนางเกี่ยวสาย 1 5. เปลี่ยนคอร์ด |
|
1. นิ้วโป้งดีดเบสของคอร์ด
2. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 3. นิ้วกลางเกี่ยวสาย 2 4. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 5. นิ้วนางเกี่ยวสาย 1 6. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 7. นิ้วกลางเกี่ยวสาย 2 8. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 7. เปลี่ยนคอร์ด |
|
1. ดีดเบสด้วยนิ้วโป้ง
2. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 3. นิ้วกลางและนิ้วนาง เกี่ยวสาย 2 และ 1 ตามลำดับ 4. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 5. เปลี่ยนคอร์ด |
|
1. ดีดเบสด้วยนิ้วโป้ง
2. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 3. นิ้วกลางและนิ้วนาง เกี่ยวสาย 2 และ 1 ตามลำดับ 4. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 5. นิ้วกลางและนิ้วนาง เกี่ยวสาย 2 และ 1 ตามลำดับ 6. นิ้วชี้เกี่ยวสาย 3 7. เปลี่ยนคอร์ด |
|
1. ดีดเบสด้วยนิ้วโป้ง
2. เกี่ยวสาย 3,2 และ 1 ขึ้นพร้อมกันด้วยนิ้วชี้, นิ้วกลาง และนิ้วนางตามลำดับ 3. เกี่ยวสาย 3,2 และ 1 ขึ้นพร้อมกันด้วยนิ้วชี้, นิ้วกลาง และนิ้วนางตามลำดับ 4. เปลี่ยนดีดเบสสลับ 5. เกี่ยวสาย 3,2 และ 1 ขึ้นพร้อมกันด้วยนิ้วชี้, นิ้วกลาง และนิ้วนางตามลำดับ 6. เกี่ยวสาย 3,2 และ 1 ขึ้นพร้อมกันด้วยนิ้วชี้, นิ้วกลาง และนิ้วนางตามลำดับ 7. เปลี่ยนคอร์ด |
|
1. ดีดเบสด้วยนิ้วโป้ง
2. เกี่ยวสาย 3,2 และ 1 ขึ้นพร้อมกันด้วยนิ้วชี้, นิ้วกลาง และนิ้วนางตามลำดับ 3. เปลี่ยนดีดเบสสลับ 4. เกี่ยวสาย 3,2 และ 1 ขึ้นพร้อมกันด้วยนิ้วชี้, นิ้วกลาง และนิ้วนางตามลำดับ 5. เปลี่ยนคอร์ด |
อย่างไรก็ตามทั้งหมดที่ผมยกตัวอย่างมาเป็นเพียงแค่การเกาแบบพื้นฐานเท่านั้น ยังมีรูปแบบการเกากีตาร์อีกมากมายเหลือเกิน ซึ่งคุณอาจจะศึกษาจากเพลงต่าง ๆ หรือตำราอื่น ๆ ซึ่งผมจะได้แนะนำการเกาในรูปแบบอื่น ๆ รวมทั้งยกเพลงตัวอย่างและ sound clip มาให้ในภายหลัง
คุณควรจะพยายามฝึกหัดให้คุ้นกับจังหวะการใช้นิ้วต่าง ๆ ในการเกี่ยวหรือดีดสายให้สัมพันธ์กับจังหวะ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อไปเมื่อคุณจะหัดแกะเพลง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความขยันในการฝึกฝนและศึกษาเพลงต่าง ๆ
เป็นอีกสีสันหนึ่งในการเกากีตาร์คือมีการสลับเบสในการเกา 1 คอร์ดมีการส่งเบสเพื่อเปลี่ยนคอร์ดเป็นต้นการเล่นสลับเบสก็คือการดีดเบสสลับระหว่างเบสหลักหรือโน๊ตที่เป็น root ของคอร์ดกับเบสซึ่งเป็นโน๊ตลำดับที่ 5 ของสเกลเมเจอร์ ในการไล่โน๊ตปกติเช่น คอร์ด C เบสหลักคือ C หรือสาย 5 ช่องที่ 3 จะหาเบสสลับโดยนับจากโน๊ต C ไป 5 ตัว คือ C - D - E - F - G จะได้ว่าโน๊ต G คือ เบสสลับของคอร์ด C นั่นเอง ซึ่งอยู่บนสาย 6 ช่องที่ 3 ดังนั้นเมื่อคุณจะเล่นเบสสลับกับคอร์ C คุณจะต้องจับคอร์ด C ในอีกแบบหนึ่งคือ
อีกตัวอย่างมาดูคอร์ด A บ้าง เบสหลัก คือ A หรือสายเปล่าเส้นที่ 5 หาเบสสลับโดยนับไป 5 ตัวโน๊ต A - B - C - D - E จะได้ว่า เบสสลับของคอร์ด A คือ E หรือสายเปล่าส้นที่ 6 ดังนั้นสรุปเบสสลับของแต่ละคอร์ดได้ว่า
เบส |
คอร์ด |
|||||||||||||
เบสหลัก | C |
สาย
5 ช่อง 3 |
D |
สายเปล่า
เส้น 4 |
E |
สายเปล่า
เส้น 6 |
F |
สาย
4 ช่อง 3
หรือ สาย 6 ช่อง 1 |
G |
สาย
6 ช่อง 3 |
A |
สายเปล่า
เส้น 5 |
B |
สาย
5 ช่อง 2 |
เบสสลับ | G |
สาย
6 ช่อง 3 |
A |
สายเปล่า
เส้น 5 |
B |
สาย
5 ช่อง 2 |
C |
สาย
5 ช่อง 3 |
D |
สายเปล่า
เส้น 4 |
E |
สายเปล่า
เส้น 6
หรือ สาย 4 ช่อง 2 |
F# |
สาย
6 ช่อง 2
หรือ สาย 4 ช่อง 4 |
ในส่วนต่อไปผมจะได้แนะนำถึงเทคนิคพื้นฐานต่าง ๆ ทั้งของมือซ้ายและมือขวาในการเล่นกีตาร์ ในหน้าที่ 3