การเปลี่ยนเฟร็ท (Refret) กีตาร์ด้วยตัวเอง

     ก่อนอื่นต้องขอออกตัวก่อนนะครับ ว่าวิธีนี้เป็นวิธีของผมเองที่ทำแบบง่าย ๆ ซึ่งผมไม่รู้ว่าจะถูกหลักการหรือไม่ แต่ผมก็ใช้วิธีนี้ตามที่วัสดุอุปกรณ์ของผมจะอำนวย และผมก็ใช้วิธีนี้เปลี่ยนมา 2-3 ชุดแล้วก็ไม่มีปัญหาอะไร แต่ทั้งนี้ผมก็แนะนำเฉย ๆ นะครับ ไม่ได้สนับสนุนให้ทุกคนทำตามวิธีนี้นะครับ เพราะอาจจะเกิดความเสียหายกับกีตาร์ได้เช่นกัน ซึ่งคุณจะต้องรับผิดชอบในการตัดสินใจของคุณเองนะครับ กีตาร์ใครที่มีอายุมาก ๆ เมื่อเล่นแล้วรู้สึกเหมือนสายมันตีเฟร็ทเวลาดีด ลองสังเกตดูที่ตัวเฟร็ทครับอาจจะเกิดจากการสึกก็ได้และถึงเวลาต้องเปลี่ยนเฟร็ทแล้ว

     เฟร็ทกีตาร์เป็นส่วนหนึ่งที่มีโอกาสสึกหรอได้เมื่อเล่นไปนาน ๆ เนื่องจากจะต้องถูกเสียดสีกับสายตลอดเวลา เช่นกีตาร์ผมที่อายุราว 10 ปีได้แล้วและผ่านการใช้งานค่อนข้างหนัก ดังนั้นเฟร็ทกีตาร์ผมจึงสึกไปค่อนมากจนกระทั่งมีปัญหาเวลากดสาย จะเกิดเสียงรบกวนเวลาดีดสาย จนในที่สุดผมจึงตัดสินใจจะเปลี่ยนเฟร็ท เลยไปร้านขายเครื่องดนตรีร้านหนึ่ง (ไม่ขอบอกชื่อร้านนะครับ) ว่าถ้าให้เปลี่ยนเฟร็ทกีตาร์ 1 ชุด ราคาเท่าไร เค้า ถามกลับมาว่ากีตาร์ราคาเท่าไร ผมเลยบอกไปว่า ราว 4000 บาท เค้าเลยว่าอย่าเปลี่ยนเลย มันไม่คุ้ม ต้องกีตาร์ราคาเป็นหมื่นเค้าถึงจะทำ ผมเลยรู้สึกหงุดหงิดมากกลับมาบ้านเลยตัดสินใจว่าเราเปลี่ยนเองก็ได้ เอาล่ะครับลองมาดูว่าเราต้องมีอะไรบ้างถ้าจะเปลี่ยนเฟร็ทเอง

ลักษณะเฟร็ทที่สึก

วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้

1. ตัวเฟร็ทสำหรับเปลี่ยน

2. คีมตัดเหล็ก สำหรับใช้ตัดเฟร็ท

3.ตะไบละเอียด สำหรับตกแต่งเฟร็ท

4. ปากกาจับชิ้นงาน จับตัวเฟร็ทสำหรับแต่งด้วยตะไบ

5. ไม้บรรทัด วัดขนาดเฟร็ท

6. ค้อนไม้ สำหรับตอกเฟร็ทลงบนฟิงเกอร์บอร์ด (อาจใช้วัสดุแข็งอื่นเช่นผมใช้ด้ามสิ่วแต่ห้ามใช้วัสดุที่เป็นโลหะตอก)

7. เหล็กแบน ๆ สำหรับงัดเฟร็ทเก่าออก ในที่นี้ผมใช้ปลายสิ่วแทนครับ

     สำหรับเฟร็ท ที่จะใช้เปลี่ยนก็สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายเครื่องดนตรีแถวเวิ้งฯ หลังกระทรวง หรือแผนกเครื่องดนตรีบนห้างก็พอมีครับ ราคาก็ไม่แพงนัก (เป็นเกรดธรรมดา ไม่ดีมากนัก แต่ก็ใช้งานได้) ส่วเครื่องมือช่างอื่น ๆ ส่วนใหญ่แต่ละบ้านก็น่าจะมีประจำบ้านอยู่แล้วเพราะเป็นเครื่องมือช่างพื้นฐานทั่วไป แต่ถ้าไม่มีก็สามารถหาซื้อได้ตามร้านเครื่องมือช่างหรือคลองถม ราคาไม่แพงเลยครับ ต่อไปเป็นขั้นตอนการเปลี่ยนเฟร็ท ในแบบของผมเองนะครับ ก่อนจะลงมือทำคุณต้องมีความมั่นใจนะครับว่าคุณสามารถทำได้ เพราะถ้าผิดพลาดอาจจะสร้างความเสียหายกับกีตาร์ได้เช่นกัน แต่ถ้าใครพอมีความรู้ช่างพื้นฐานมาบ้างคงไม่ยากเกินไปครับ

1. สำรวจว่ามีเฟร็ทไหนที่สึกจนสมควรเปลี่ยนใหม่บ้าง

2. เตรียมเฟร็ทใหม่ให้พร้อม

เฟร็ทใหม่

3.ลงมืองัดเฟร็ทเก่าออก โดยใช้ปลายสิ่วด้านคมหลายขึ้นสอดเข้าไประหว่างเฟร็ทกับฟิงเกอร์บอร์ด แล้วค่อย ๆ งัดขึ้น โดยเริ่มงัดจากทางด้านริมใดริ่มหนึ่งก่อน พอให้เริ่มเผลอเล็กน้อย จึงค่อยไปงัดอีกฝั่งหนึ่ง สลับไปมาเช่นนี้จนเฟร็ทหลุดขึ้นมามากพอจึงงัดตรงกลางทีเดียวก็จะหลุดออกมา หรือจะใช้คีมหนีบออกก็ได้

ใช้สิ่วงัดเฟร็ท โดยอาจใช้ค้อนช่วยตอกเบา ๆ

เมื่องัดเฟร็ทเก่ออกมาแล้ว

ตรงขั้นตอนนี้ต้องระวังนะครับ ต้องใจเย็น ๆ ค่อย ๆ งัดอย่าใช้ความรุนแรงเกินไปเพราะอาจจะทำให้ฟิงเกอร์บอร์ดเสียหายได้ครับ

4. เมื่องัดออกมาแล้วก็ทำการวัดขนาด แล้วไปวัดกับเฟร็ทใหม่เพื่อตัดเฟร็ทใหม่ให้มีขนาดเท่ากัน หรือง่าย ๆ ก็อาจใช้วิธีนำเฟร็ทเก่า และใหม่มาจับเทียบกันแล้วตัดเฟร็ทใหม่โดยอาศัยเฟร็ทเก่าเป็นแบบไปเลย แต่อาจจะตัดเผื่อยาวไว้นินึงเผื่อแต่งด้วยครับ เพราะถ้าตัดพอดีเกินไป แล้วตะไบแต่งพลาด คุณอาจจะต้องตัดเฟร็ทใหม่

เฟร็ทเก่าที่งัดออกมา	เฟร็ทใหม่
วัดขนาดเฟร็ทเก่า เพื่อไปเทียบตัดเฟร็ทใหม่ ที่เค้าจะทำเผื่อยาวมาให้อยู่แล้ว

5. เมื่อตัดเฟร็ทได้ขนาดตามต้องการแล้วให้ทำการตกแต่งด้วยตะไปเพราะด้านที่ถูกตัดจะมีความคม ให้ตะไปให้เป็นแนวเอียงหรือดูตามแบบเฟร็ทเดิมเพื่อลมคมและให้ดูสวยงาม

ตัดเฟร็ทใหม่ให้ได้ตามขนาด

ใช้ปากกาจับเฟร็ทให้แน่นแล้วใช้ตะไบตกแต่งขอบที่ตัด และครีบ ของเฟร็ท

6. ตะไบครีบด้านล่างของเฟร็ทออกเล็กน้อยทั้ง 2 ด้านให้สั้นกว่าตัวเฟร็ท โดยดูจากเฟร็ทเดิมเป็นตัวอย่าง

เฟร็ทที่ตกแต่งเสร็จแล้ว คือตะไบด้านข้างให้ลาดเอียง และตะไบครีบด้านล่างให้สั้นกว่าตัวเฟร็ท

7. เมื่อตกแต่งจนพอใจแล้ว ก็นำมาวางลงบนช่องใส่บนฟิงเกอร์บอร์ด จัดระยะซ้าย-ขวาให้พอดี แล้วใช้ค้อนไม้ หรือผมใช้ด้ามสิ่วที่ใช้งัดเฟร็ทนั่นแหละค่อย ๆ ตอกเบา ๆ อาจจะตอกทางด้านในด้านหนึ่งไล่ ๆ มา อย่าตอกกะให้ทีเดียวจมมิดนะครับ ค่อย ๆ เคาะมันก็จมแล้ว

ตอกเฟร็ทที่ตกแต่งเสร็จแล้วลงในช่องด้วยด้ามสิ่ว

8. สำรวจว่าตอกจานตัวเฟร็ทฝังลงสนิทกับฟิงเกอร์บอร์ดโดยตลอดแล้ว

ตรวจความเรียบร้อยอีกรอบ

9. เริ่มกลับไปทำที่ข้อ 3. ใหม่กับเฟร็ทต่อไป

เสร็จเรียบร้อยก็ใส่สายตั้งสายแล้วก็เล่นได้เลยครับ

     เห็นมั๊ยครับว่าไม่ยากเลย สิ่งเรานี้เราสามารถทำเองได้ ไม่ต้องง้อช่างก็ได้ แต่อยากหนึ่งคือคุณต้องมั่นใจว่าคุณทำได้จริง ๆ เพราะถ้าลงมือไปแล้วความผิดพลาดอาจจะเกิดขึ้นได้ นั่นหมายถึงความเสียหายกับกีตาร์ของคุณ ดังนั้นถ้าเกิดกีตาร์คุณมีราคาแพงมาก หรือไม่มั่นใจในตัวเองอย่าเสี่ยงเลยครับ อาจจะไม่คุ้มก็ได้ แต่กีตารืราคาถูกอย่างผมช่างเค้าไม่รับทำเลยต้องทำเองครับ

     กีตาร์ใครที่มีอายุมาก ๆ เมื่อเล่นแล้วรู้สึกเหมือนสายมันตีเฟร็ทเวลาดีด ลองสังเกตดูที่ตัวเฟร็ทครับอาจจะเกิดจากการสึกก็ได้และถึงเวลาต้องเปลี่ยนเฟร็ทแล้ว

     ขอบย้ำอีกนิดนะครับ เทคนิคนี้ผมคิดเองใช้เองและใช้ได้ผลกับผมแล้ว แต่ก่อนที่คุณจะทำตามโปรดศึกษาให้ละเอียดและเข้าใจจริง ๆ และต้องมีความมั่นใจว่าทำได้จริง ๆ นะครับ เพราะมีความเสี่ยงต่อการเสียหายกับกีตาร์คุณได้.............

     ก็หวังว่าบทความนี้น่าจะมีประโยชน์กับเพื่อน ๆ บ้างนะครับ และใครที่สนใจอยากจะทำกีตาร์ไว้เล่นเองรอซักนิดนะครับ ผมจะนำวิธีออกแบบและประกอบกีตารืมาให้ศึกษาเผื่อเพื่อน ๆ คนไหนอยากจะทำกีตาร์เป็น Custom Made ของตัวเองที่มีตัวเดียวในโลกได้ลองทำกันดูครับ.....คราวนี้สวัสดีครับ

กลับไปหน้าหลัก