ทฤษฎีดนตรีเบื้องต้นสำหรับกีตาร์ว่าด้วย Scale และ Mode

 

5. Minor Scale และ Mode  

            หัวข้อที่แล้วเราได้รู้จักกับเมเจอร์สเกลกันไปแล้วต่อไปเรามารู้จักกับสเกลที่สำคัญอีกตัวนึงคือไมเนอร์สเกลซึ่งสามารถแบ่งได้อีก 3 สเกล ได้แก่

            - Natural Minor Scale หรือ Relative Minor

            - Harmonic Minor Scale

            - Melodic Minor Scale

            ทั้ง 3 แบบนั้นมีโครงสร้างอย่างไร แตกต่างกันอย่างไรเดี๋ยวเราจะมารู้จักกับมันครับ

    5.1 Natural Minor Scale หรือ Relative Minor

            Natural Minor Scale มีความสัมพันธ์กับ Major Scale ดังที่ได้พูดไว้ในตอนต้นแล้วนั่นคือ ถ้านำโน๊ตลำดับที่ 6 ของ สเกลเมเจอร์มาขึ้นเป็นตัวแรกแล้วเรียงตัวอื่นตามก็จะได้เป็นสเกลไมเนอร์ ดังเช่นสเกล C เมเจอร์ เมื่อนำโน๊ตลำดับที่ 6 คือ A มาเป็นตัวแรกของสเกลแล้วเรียงตัวอื่นตามสเกลเมอเจอร์ เราก็จะได้สเกล A ไมเนอร์ (หรือ C Aeolian Mode นั่นเอง)

aeolian.gif (1485 bytes)

C major scale
C
D
E
F
G
A
B
A minor scale
A
B
C
D
E
F
G

 

หรือถ้าเป็น A เมเจอร์สเกล นำโน๊ตลำดับที่ 6 ของสเกลมาเป็นตัวขึ้นต้นคือ F# (สเกล A เมเจอร์ ติด # 3 ตัวคือ C# , G# และ F#) จากนั้นเรียงโน๊ตตัวอื่นตามสเกล ก็จะได้สเกล F# ไมเนอร์ ( A Aeolian Mode)

A major scale
A
B
C#
D
E
F#
G#
F# minor scale
F#
G#
A
B
C#
D
E

 

ด้วยความสัมพันธ์ระหว่าง สเกลเมเจอร์และสเกลเนเจอรัล ไมเนอร์ดังกล่าวนี้ บางครั้งเราจึงเรียกสเกลเนเจอรัล ไมเนอร์ ว่า รีเลทีพ ไมเนอร์ (Relative Minor) หรือพูดอีกนัยหนึ่งว่าทุกเมเจอร์สเกลจะมี ไมเนอร์สเกลที่สัมพันธ์กันอยู่ซึ่งประกอบด้วยโน๊ตชุดเดียวกันแต่เริ่มที่โน๊ตตัวที่ 6 ของเมเจอร์สเกล ซึ่งก็คือโหมดที่ 6 (Aeolian Mode) ของเมเจอร์สเกลนั่นเอง เอาล่ะครับคราวนี้เราลองมาดูโครงสร้างของเนเจอรัล ไมเนอร์สเกลอย่างเป็นทางการนะครับ

สูตรโน๊ตในสเกลของ Natural Minor Scale (Relative Minor) ต่าง ๆ            

 

สเกล
สูตร/โน๊ตในสเกล
เมเจอร์
รีเลทีพไมเนอร์
1
2
b3
4
5
b6
b7
8
C
A
A
B
C
D
E
F
G
A
D
B
B
C#
D
E
F#
G
A
B
E
C#
C#
D#
E
F#
G#
A
B
C#
F
D
D
E
F
G
A
Bb
C
D
G
E
E
F#
G
A
B
C
D
E
A
F#
F#
G#
A
B
C#
D
E
F#
B
G#
G#
A#
B
C#
D#
E
F#
G#

    Mode ต่าง ๆ ของ Natural Minor Scale

Mode

สูตรโครงสร้างสเกล

ตัวอย่างระบบโน๊ต
Mode 1 (Aeolian Mode) 1   2    b3   4   5   b6   b7
natmin1.gif (1223 bytes)
Mode 2 1   b2    b3   4   b5   b6   b7
natmin2.gif (1166 bytes)
Mode 3 1   2    3   4   5   6   7
natmin3.gif (1033 bytes)
Mode 4 1   2    b3   4   5   6   b7
natmin4.gif (1084 bytes)
Mode 5 1   b2    b3   4   5   b6   b7
natmin5.gif (1143 bytes)
Mode 6 1   2    3   #4   5   6   7
natmin6.gif (1078 bytes)
Mode 7 1   2    3   4   5   6  b7
natmin7.gif (1053 bytes)

 

        คราวนี้เรามาลองสังเกตกันนิดนึงว่า สเกล natural minor มันมีความสัมพันธ์กันอยู่กับสเกลเมเจอร์ ดังนั้น mode ต่าง ๆ ของสเกล natural minor ก็น่าจะมีความสัมพันธ์กับ mode ต่าง ๆ ของสเกลเมเจอร์ด้วยใช่ไหมครับ (สเกล natural minor คือ mode ที่ 6 หรือ aeolian mode ของสเกลเมเจอร์) ผมจะสรุปความสัมพันธ์เป็นตารางง่าย ๆ นะครับ

Natural Minor
เทียบเท่ากับ Mode ใน Major Scale
Mode 1
Aeolian Mode
Mode 2
Locrian Mode
Mode 3
Ionian Mode
Mode 4
Dorian Mode
Mode 5
Phrygian Mode
Mode 6
Lydian Mode
Mode 7
Mixolydian Mode

 

        ซึ่งแต่ละ mode ผมคงจะไม่พูดรายละเอียดแล้วนะครับ ยังไงก็ลองกลับไปดูเรื่อง Mode ได้ครับ เราสามารถจัดโน๊ตของแต่ละโหมดลงบนฟิงเกอร์บอร์ดได้ดังนี้ครับ

natmi1.gif (1735 bytes)
natmi2.gif (1622 bytes)
natmi3.gif (1608 bytes)
natmi4.gif (1600 bytes)
natmi5.gif (1597 bytes)
natmi6.gif (1600 bytes)
natmi7.gif (1610 bytes)

    5.2 Harmonic Minor Scale

            สเกล ฮาร์โมนิค ไมเนอร์ เป็นอีกสเกลที่มีความสำคัญไม่แพ้กัน ซึ่งอาศัยโคร้งสร้างเดิมของสเกล เนเจอรัลไมเนอร์ทุกอย่าง ซึ่งสร้างได้โดยการเติมแฟล็ท(b)เข้าไปที่โน๊ตตัวที่ 3 และ 6 ของเมเจอร์สเกล หรือว่าใส่ชาร์ป(#) ที่โน๊ตตัวที่ 7 ของ natural minor scale นะครับ ซึ่งเป็นการแก้ลำดับที่ 5 ของเนเจอรัลไมเนอร์สเกลจากเสียงไมเนอร์ให้เป็นโดมิแนนเซเว่นหรือเมเจอร์ไทรแอด ดังนั้นจะได้สเกลฮาร์โมนิคไมเนอร์ดังนี้

harminsc.gif (1222 bytes)

                คราวนี้ลองมาดูโหมดต่าง ๆ ของฮาร์โมนิคไมเนอร์สเกลกันดูบ้างนะครับ อิงจาก C เมเจอร์สเกลนะครับ ซึ่งก็อาศัยหลักการเดียวกับการสร้างโหมดในสเกลอื่น ๆ เช่นกัน ได้แก่

Mode

สูตรโครงสร้างสเกล

ตัวอย่างระบบโน๊ต
Mode 1 (Harmonic Minor Scale) 1     2    b3    4    5     b6    7

harmin1.gif (1251 bytes)
Mode 2 1     b2    b3    4    b5     6    b7

harmin2.gif (1342 bytes)
Mode 3 1     2    3    4    #5     6    7 harmin3.gif (1237 bytes)
Mode 4 1     2    b3    #4    5     6    b7 harmin4.gif (1310 bytes)
Mode 5 1     b2    3    4    5     b6    b7 harmin5.gif (1288 bytes)
Mode 6 1     #2    3    #4    5     6    7 harmin6.gif (1306 bytes)
Mode 7

1     b2    b3    b4    b5     b6    bb7

harmin7.gif (1428 bytes)

 

                    หรือสามารถจัดรูปการวางนิ้วบนคอกีตาร์ได้ในแต่ละโหมดดังนี้

hmmod1.gif (1785 bytes)
hmmod2.gif (1790 bytes)
hmmod3.gif (1801 bytes)
hmmod4.gif (1784 bytes)
hmmod5.gif (1795 bytes)
hmmod6.gif (1795 bytes)
hmmod7.gif (1781 bytes)

 

    5.3 Melodic Minor Scale

                เมโลดิกไมเนอร์ก็เป็นสเกลไมเนอร์อีกแบบหนึ่งที่ถูกคิดค้นในเพลงของทางยุโรปในยุคต้น ๆ เพื่อแก้ปัญหาความไมสละสลวยของขั้นคู่ augmented 2nd ของโน๊ตตัวที่ 6 และ 7 ในสเกลฮาร์โมนิคไมเนอร์ ด้วยการใส่เครื่องหมาย # เพื่อยกเสียงโน๊ตตัวที่ 6 มาอีกครึ่งเสียง ซึ่งก้สามารถแก้ปัญหาดังกล่าวได้ ขอ้สังเกตอย่างนึงในการไล่สเกลเมดลดิกไมเนอร์คือมักจะไล่ขึ้นด้วยเมโลดิกไมเนอรืแต่ขาไล่ลงมักจะใช้เนเจอรัลไมเนอร์ธรรมดา รูปของสเกลเป็นดังนี้ครับ

melminsc.gif (1613 bytes)

                เช่นเดียวกับสเกลอื่น ๆ เราสามารถจัดโหมดต่าง ๆ ของเมโลดิกไมเนอร์สเกลได้เช่นกัน(สำหรับขาขึ้นนะครับ) และแต่ละโหมดจะมีชื่อเรียกเฉพาะด้วยครับ ดังนี้

 

Mode ชื่อของโหมด สูตรโครงสร้างสเกล ตัวอย่างระบบโน๊ต
Mode 1 Melodic Minor Scale 1  2  b3   4  5  6  7 melmin1.gif (1997 bytes)
Mode 2 Dorian b2 Scale 1  b2  b3   4  5  6  b7 melmin2.gif (2076 bytes)
Mode 3 Lydian Augmented Scale 1  2  3   #4  #5  6  7 melmin3.gif (2065 bytes)
Mode 4 Lydian b7 Scale (Overtone) 1  2  3   #4  5  6  b7 melmin4.gif (2189 bytes)
Mode 5 Mixolydian b6 Scale 1  2  3  4   5  b6  b7 melmin5.gif (2029 bytes)
Mode 6 Locrian #2 Scale 1  2  b3   4  b5  b6  b7 melmin6.gif (2110 bytes)
Mode 7 Super Locrian Scale 1  b2  b3   b4  b5  b6  b7 melmin7.gif (2345 bytes)

 

                หรือสามารถจัดรูปการวางนิ้วบนคอกีตาร์ได้ในแต่ละโหมดดังนี้

mmmod1.gif (1946 bytes)
mmmod2.gif (2028 bytes)
mmmod3.gif (2083 bytes)
mmmod4.gif (2114 bytes)
mmmod5.gif (2046 bytes)
mmmod6.gif (2038 bytes)
mmmod7.gif (2041 bytes)

                ครับสำหรับเรื่องสเกลไมเนอร์และโหมดคงจะหมดแค่นี้นะครับ ในส่วนต่อไปเราคงไปศึกษาในสเกลอื่น ๆ กันบ้างนะครับได้แก่ Diminished Scale, Augmented Scale, Pentatonic Scale, Blue Scale  และ scale ประเภทอื่น ๆ ที่น่าสนใจครับ

 

    กลับไปหน้าที่แล้ว         กลับไปหน้าหลัก         ไปหน้าต่อไป