การเล่น sweep harmonic

           ในคราวนี้ผมจะพูดหลักการฮาร์โมนิคสำหรับอาคูสติคกีตาร์นะครับ ซึ่งคุณสามารถทำความรู้จักกับการเล่นฮาร์โมนิคได้ที่ การใช้เทคนิคต่าง ๆ ซึ่งเทคนิคนี้ผมได้รู้จักจากการที่ได้ฟังเพลงของ Chet Atkins และ Tommy Emmanuel ซึ่งครั้งแรกที่ได้ฟังนั้นงงมากว่าเสียงอย่างนี้เข้าทำได้อย่างไร ยิ่งได้มีโอกาสไปดู Tommy เล่นสด ๆ ครั้งนึง ทำให้ผมทึ่งมากและพยายามศึกษาว่าเขาเล่นได้อย่างไร ใครที่สนใจลองหางานของเขามาฟังดูนะครับ เขามักจะใช้เทคนิคนี้กับหลาย ๆ เพลงของเขา และผมได้เล่นตัวอย่างต่าง ๆ อัดเป็น real player ให้นะครับคุณสามารถฟังได้ว่าเสียงที่เล่นออกมาจะเป็นอย่างไร (โดยเฉพาะคนที่ยังไม่เคยรู้จักเทคนิคนี้) แต่เสียงอาจจะไม่ดีนักนะครับเพราะอุปกรณ์ผมไม่ค่อยดี เอาละครับ ตอนนี้ผมจะถือว่าคุณเล่นเสียงฮาร์โมนิคเป็นแล้วนะครับ

ก่อนอื่นมารู้จักการใช้นิ้วกันก่อนนะครับ

    * กรณีที่เล่นด้วยปิ๊คแบน (flat pick)

            นิ้วโป้ง และ นิ้วกลาง ใช้จับปิ๊คเพื่อดีดเล่นเสียงฮาร์โมนิค

            นิ้วชี้ ใช้แตะสายตรงเหนือเฟร็ต เพื่อเล่นเสียงฮาร์โมนิค

            นิ้วนาง ใช้เกี่ยวสายที่ไม่ใช่เสียงฮาร์โมนิค

                    ดูรายละเอียดดังรูปครับรูปซ้ายเป็นการจับปิ๊ค รูปขวาเป็นการวางนิ้วเพื่อเล่น sweep harmonic

    * กรณีที่ใช้ปิ๊คนิ้วโป้ง (thumb pick)

            นิ้วโป้ง ใช้ดีดเล่นเสียงฮาร์โมนิค ด้วย thumb pick

            นิ้วชี้ ใช้แตะสายตรงเหนือเฟร็ต เพื่อเล่นเสียงฮาร์โมนิค

            นิ้วนาง ใช้เกี่ยวสายที่ไม่ใช่เสียงฮาร์โมนิค

                    ดูรายละเอียดดังรูปครับรูปซ้ายแสดงการสวมปิ๊คนิ้วโป้ง รูปขวาเป็นการวางนิ้วเพื่อเล่น sweep harmonic

                เอาล่ะครับเริ่มกันเลยดีกว่า กับแบบฝึกหัดแรก เราลองเล่นกับสายเปิดดูก่อนนะครับที่ fret 12 ในการเล่นจะเป็นการเล่นสลับกันระหว่างฮาร์โมนิคและ open note การเล่นฮาร์โมนิคจะดีดด้วยปิ๊คแบน หรือ ปิ๊คนิ้วโป้ง โดยใช้ปลายนิ้วชี้แตะเหนือ fret 12 ส่วนเสียงของ open note หรือโน๊ตสายเปิดจะเล่นหรือดีดด้วยนิ้วนาง ลองดูตัวอย่าง พร้อมอธิบายการเล่นแต่ละโน๊ตเลยครับ

    แบบฝึกหัดที่ 1 : ทดลองฟังตัวอย่าง เป็น real player

           จังหวะที่ 1     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 6 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 2    เล่น open note บนสายเปล่าสาย 3 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 3     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 5 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 4    เล่น open note บนสายเปล่าสาย 2 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 5     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 4 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 6    เล่น open note บนสายเปล่าสาย 1 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 7     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 3 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 8    เล่น open note บนสายเปล่าสาย 1 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 9     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 4 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 10    เล่น open note บนสายเปล่าสาย 2 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 11     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 5 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 12    เล่น open note บนสายเปล่าสาย 3 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 13    เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 6 ช่อง 12 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

                เป็นยังไงบ้างครับกับแบบฝึกหัดแรกพอจะเล่นได้มั๊ยครับ จริง ๆ ผมอยากจะมีรูปให้ดูแต่ไม่รู้จะทำยังไงจะถ่ายก็ไม่มีกล้อง จะวาดก็คงไม่ได้เรื่อง ยังไงลองจับปิ๊คหรือวางนิ้วตามที่ผมบอกดูนะครับถ้าเป็นไปได้จะหารูปมาให้ดูด้วย เอาล่ะครับต่อไปหลักอีกอย่างที่เราจะเอามาใช้คือการเล่นฮาร์โมนิคเทียมคือการเล่นฮาร์โมนิคโดยบวกขึ้นไปอีก 12 เฟร็ตจากที่เรากดอยู่เช่นเรากดที่ช่อง 2 สาย 2 การเล่นฮาร์โมนิคเทียมจะต้องแตะนิ้วที่ช่อง 14 (12 + 2 = 14) แล้วดีดจึงจะได้เสียงฮาร์โมนิค นอกจากบวก 12 เฟร็ตแล้วที่ตำแหน่งบวก 19 (ซึ่งจะเป็นเสียงเดียวกับฮาร์โมนิคที่เฟร็ต 7)   เฟร็ตก็จะเกิดเสียงฮาร์โมนิคเช่นกัน ลองมาดูตัวอย่างที่ 2 นะครับ

    แบบฝึกหัดที่ 2 : ทดลองฟังตัวอย่าง เป็น real player

            แบบฝึกหัดที่ 2 จะเหมือนกับแบบฝึกหัดที่ 1 ทุกอย่าง เพียงแต่เปลี่ยนจากเล่นสายเปิดมาจับเป็นคอร์ดรูป 9 คือ คอร์ด D9 ซึ่งคอร์ดในรูปนี้จะใช้บ่อยมากในการเล่น sweep harmonic   การจัชคอร์ดจะบาร์หรือทาบ 3 สายล่างด้วยนิ้วนาง และจับสาย 6 ด้วยนิ้วโป้ง(อ้อมคอกีตาร์มาจับ) มาดูวิธีการเล่นดูครับ

            จังหวะที่ 1     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 6 ช่อง 5 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+5 = 17) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 2    เล่น note บนสาย 3 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 3     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 5 ช่อง 5 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+5 = 17) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 4    เล่น note บนสาย 2 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 5    เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 4 ช่อง 4 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+4 = 16) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 6    เล่น note บนสาย 1 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 7     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 3 ช่อง 5 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+5 = 17) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

           จังหวะที่ 8    เล่น note บนสาย 1 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 9    เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 4 ช่อง 4 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+5 = 16) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 10   เล่น note บนสาย 2 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

           จังหวะที่ 11    เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 5 ช่อง 5 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+5 = 17) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 12    เล่น note บนสาย 3 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 13    เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 6 ช่อง 5 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+5 = 17) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

                เอาล่ะครับมาต่อกันที่แบบฝึกหัดที่ 3 เลยดีกว่าคราวนี้เรามาดูการเล่นฮาร์โมนิคที่ต่างเฟร็ตกันบ้าง ซึ่งแพทเทินหลัก ๆ จะเหมือนกับ 2 ตัวอย่างข้างบนแต่จะต่างกันตรงที่มีการเล่นฮาร์โมนิคทั้งที่เฟร็ตที่ 12 และ 19 ผสมกันไปกับสายเปิดและคอร์ด

  แบบฝึกหัดที่ 3 : ทดลองฟังตัวอย่าง เป็น real player

                แบบฝึกหัดที่ 3 จะเล่นลักษณะเดียวกับ 2 แบบฝึกหัดแรกแต่เปลี่ยนจากจุดที่เป็นฮาร์โมนิคแท้ (natural harmonic) คือตัวเลขที่อยู่ในวงเล็บจะเล่นที่เฟร็ต 19 หรือแตะนิ้วชี้ที่เหนือเฟร็ต 19 ส่วนโน็ตที่กำกับว่า A.H. (artifitial harmonic) หรือฮาร์โมนิคเทียมให้เล่นหรือแตะนิ้วชี้ที่เหนือเฟร็ตที่บวก 12 เช่น 6 + 12 = 18 และ 7 + 12 = 19 เป็นต้น

                แบบฝึกหัดต่อไปนี้เป็นการนำเอาการเล่น pull off มาเพิ่มสีสันให้กับการเล่นฮาร์โมนิค ลองดูรายละเอียดวิธีเล่นนะครับ โดยการทาบหรือ bar สายทั้ง 6 สายด้วยนิ้วชี้ซึ่งถ้าคุณรู้สึกว่ายังกดไม่แน่นพอให้เอานิ้วกลางมาช่วยกดทับอีกชั้นนึง และเราจะใช้นิ้วก้อยในการเล่น pull off ขั้นตอนการเล่นมีดังนี้ครับ

      แบบฝึกหัดที่ 4 : ทดลองฟังตัวอย่าง เป็น real player

            จังหวะที่ 1     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 6 ช่อง 7 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+7 = 19) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 2    เล่น note บนสาย 3 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 3     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 5 ช่อง 7 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+7 = 19) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 4    เล่น note บนสาย 2 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 5     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 4 ช่อง 7 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+7 = 19) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 6    เล่น note บนสาย 1 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนาง

            จังหวะที่ 7     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 3 ช่อง 7 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+7 = 19) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 8     ใช้นิ้วก้อยกดลงที่สาย 1 ช่องที่ 9 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนางแล้ว pull off โดยสะบัดนิ้วก้อยที่กดสายออกในลักษณะเกี่ยวสายแล้วปล่อย ไม่ใช่ยกนิ้วขึ้นเฉย ๆ

            จังหวะที่ 9     เล่นเสียงฮาร์โมนิคบนสาย 4 ช่อง 4 (แตะนิ้วชี้ไว้เหนือ fret 12+7 = 19) ดีดด้วยปิ๊คแบน (ต้องจับปิ๊คด้วยนิ้วโป้งกับนิ้วกลาง) หรือปิ๊คนิ้วโป้ง

            จังหวะที่ 10     ใช้นิ้วก้อยกดลงที่สาย 2 ช่องที่ 9 ดีดเกี่ยวด้วยนิ้วนางแล้ว pull off โดยสะบัดนิ้วก้อยที่กดสายออกในลักษณะเกี่ยวสายแล้วปล่อย ไม่ใช่ยกนิ้วขึ้นเฉย ๆ

            จังหวะที่ 11      กลับไปเล่นจังหวะที่ 7 - 8 - 9 - 10 ใหม่วนไปมา ยิ่งทำได้เร็วและชัดเจน จะมีความไพเราะขึ้น

        แบบฝึกหัดที่ 5 : ทดลองฟังตัวอย่าง เป็น real player

                    สำหรับแบบฝึกหัดที่ 5 นี้จะมีการเปลี่ยนโน๊ตหรือเพิ่มโน๊ตเพื่อเพิ่มสีสันให้การกลุ่มโน๊ตทั้งหมดโดยการกดนิ้วหรือยกนิ้วลงบนสายต่าง ๆ ในระหว่างที่เรา sweep ขึ้นลง สำหรับแบบฝึกหัดนี้จะเล่น natural harmonic ที่ fret 12 โดยจังหวะแรกมีการกดนิ้วที่ช่องที่ 2 สาย 1 ในช่วง sweep ช่วงแรก และกดที่ช่องที่ 1 สาย 2 โดยปล่อยนิ้วที่กดช่อง 2 สาย 1 ในช่วงแรก ในการ sweep ช่วงที่ 2   ลักษณะการวางนิ้วเล่นก็เหมือนแบบฝึกหัดที่แล้ว ๆ มาครับ

                    ทั้งหมดเป็นตัวอย่างคร่าว ๆ เพื่อให้รู้จักกับการเล่น sweep harmonic ซึ่งเป็นอีกเทคนิคนึงที่น่าสนใจ และสร้างเสียงที่แปลกใหม่ให้กับการเล่นกีตาร์ของเราได้มาก ซึ่งผมเองก็ยอมรับว่าเล่นค่อนข้างจะยากเวลาอยู่ในเพลงจริง ๆและอาจจะเข้าใจยากพอสมควรโดยเฉพาะคนที่ยังไม่เคยได้ยินเทคนิคแบบนี้   แต่ก็รู้ไว้ใช่ว่าครับ ส่วนเพลงที่จะพบการเล่นแบบนี้ก็ลองไปหาชุด classic gas ของ tommy emmanuel ที่เป็นอัลบั้มแนะนำนั่นแหละครับมีหลาย ๆ เพลงที่เขาใช้เทคนิคนี้

                    แล้วผมจะหาเทคนิคการเล่นแบบอื่น ๆ มาฝากกันเรื่อย ๆ นะครับสำหรับคราวนี้คงจะพอแค่นี้ก่อน ถ้ามีข้อสงสัยก็เมลล์มาสอบถามได้นะครับ หรือจะ post ไว้ใน webboard ก็ได้ ถ้าผมตอบได้ผมตอบแน่นอนครับ.......สวัสดีครับ

กลับไปหน้าหลัก